Rusya, Avusturya, İngiltere ve
Fransa’nın Osmanlı Devleti’nin Rumeli toprakları üzerinde ayrı ayrı emelleri
vardı. Bu hedeflere ulaşabilmek için bütün yüzyıl boyunca değişmeyen bir formül
uyguladılar: Önce Rumeli’deki Hristiyan halk kışkırtılarak ayaklanma
çıkarılırdı. Osmanlı Devleti’nin gücü ayaklanmayı bastırmaya yeterli olsun
olmasın yabancı güçler işe karışır, gidişata müdahalede bulunur ve bölgede
ıslahat yapılması istenirdi. Islahatın sonucunda ise ilk bunalım döneminde
özerklik ve arkasından bağımsızlık talepleri gelirdi. Osmanlı Devleti ıslahata
direndiği takdirde ise savaş açılır, bunun sonucunda da yine özerk veya
bağımsız devletler ortaya çıkardı.
Bu konuda çaba gösteren
unsurlardan biri de Bulgarlar oldu. 1870’de Bulgar milli kilisesinin kurulması
ile, yeni kiliselerinin otoritesinin ulaştığı yerlerde gelecekteki bağımsız
Bulgar Devleti’nin hesapları yapılmaya başlandı. Bulgar komiteleri, Rusya’nın
Panslavist tahriklerinin ve yönlendirmelerinin de etkisiyle çete faaliyetlerine
girişti. Rusya’nın bölgedeki nüfuzunun artmasını istemeyen diğer büyük güçler
de kendi politikaları doğrultusunda yönlendirebilmek amacıyla bu çetelere
destek verdiler.
Bu ülkelerden kuvvet bulan Bulgar
çeteleri yoğun bir faaliyete giriştiler. Bir taraftan kültürel olarak bölgeyi
Bulgarlaştırmaya çalışırken, diğer taraftan, çeşitli isyanlar çıkarıp Osmanlı
Devleti’nden ayrılmak için uğraştılar. Bu isyan hareketleri esnasında binlerce
Müslüman katledildi. Olayların Avrupa basının yansıması ise Türklerin
Bulgarları katlettikleri şekilde oluyordu.
İsmail Pehlivan’ın, “Osmanlı’da Terör: Bulgar Komitacıları ve
Balkanlardaki İhtilal Faaliyetleri” başlıklı kitabı gerçekte neler yaşandığını,
Bulgar komitacılarının nasıl vahşi saldırılarla Müslümanları katlettiklerini
delilleriyle ortaya koyuyor. Zahmetli
bir çalışmanın ürünü olan bu kitap konuya ilgi duyanlar için önemli bir kaynak
niteliği taşımaktadır.
Prof. Dr. Vahdettin Engin
Bulgar Komitacıları ve Balkanlardaki İhtilâl Faaliyetleri
İsmail Pehlivan
Kitabımızı incelemek ve temin etmek için:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder